Í Ribera Quente

 

 Víkin innan við Ribera Quente. Þarna fyrir liggur einstígið sem björgunarmennirnir frá Vila Franca do Cambo fóru og má sjá marka fyrir því á myndinni. 

Mest af mínu ævistarfi hefur snúist um óhugnað slysa, manntjóns, missis og eyðileggingar. Hluti af því felst í að fara um vettvang slysa, sorgar og skemmda. Því fylgir tilfinning sem erfitt er að lýsa, enda er hún trúlega einstaklingsbundin. Þessi tilfinning verður ágengari eftir því sem atburðunum fjölgar og aldurinn færist yfir. Hér við rústirnar í Ribera Quente varð þessi upplifun sterk. Sorgin talaði í augum þeirra sem lifað höfðu af, þótt tungan þegði, þegar gengið var um hrunin heimili þar sem lífshlaupið, sem skráð er í hversdagslegum munum og minjum, lá brotið, bramlað og auri atað innan um veggjabrot, glerbrot og tættar tuskur. Við komum á aðal skriðusvæðið, þar sem tvær aurskriður, með þúsundir af trjám, höfðu sópast yfir fólk, hús og bíla, og blandað öllu í allsherjar eðjusúpu. Um leið og við komum þarna að stytti upp og sólin fór að skína. Við birtuna varð flakandi sárið, sem lá frá toppi fjallsins og áfram gegnum þorpið, enn greinilegra. Við vorum búin að leggja okkur í stór hættu við að fikra okkur gegnum skarðið niður í þorpið, í úrfellinu sem á undan var gengið, en nú þegar við stóðum og horfðum á viðurstyggð eyðileggingarinnar skein sólin allt í einu í heiði. Var verið að segja okkur eitthvað, fyrst með óttanum þegar við paufuðumst niður skarðið og nú með því að sópa regni og skýjum burt svo við sæjum sem best afleiðingar rigninganna? Trúlega tilviljun en táknrænt samt.

Við ræddum sérstaklega við heimamenn sem fylgdu okkur hvert fótmál. Reyndi ég að fá sem besta lýsingu á því hvort fólk hefði séð einhverja fyrirboða skriðanna, þótt það hefði ekki skilið hvað þeir þýddu þá. Vildi ég vita hvort vart hefði orðið við skyndilega þornun lækja í rigningunni, óeðlilega hallabreytingu á trjám, stallamyndun í jarðvegi, í grasbrekkunum ofan við þorpið, eða vatnsaga undan jarðvegstorfum í hlíðinni. Ekkert af þessu hafði fólk orðið vart við enda voru engir á ferli til að veita því athygli, þegar ósköpin urðu.

Eftir skoðunina á skriðusvæðinu fékk ég mér göngu inn fyrir þorpið, í litla vík sem þar gengur inn í landið, til að sjá einstigi sem björgunarliðið frá næsta bæ "Vila Franca do Cambo" hafði brotist eftir til hjálpar, en það var eina leiðin sem fær var þá. Fjallaskarðið frá Furnas hafði lokast af skriðum og hjálp frá sjó var útilokuð vegna trjábolanna sem velktust um í briminu eins og sagði frá í fyrra pistli. Lögðu björgunarmennirnir frá Vila Franca do Cambo sig í stór hættu með því að brjótast þessa 7 km. leið, undir snarbröttum hlíðunum, sem á hverri stundu gátu skriðið fram og drepið þá alla. Heimsókninni til Ribera Quente lukum við svo með fundi með bæjarstjórninni þar sem farið var yfir hjálpar- og björgunarstarfið sem hafði verið mjög erfitt við þessar aðstæður. Þeir 30 sem fórust höfðu látist samstundis þegar húsin létu undan í eðjunni. Einnig heimsóttum við skemmu verktakafyrirtækisins sem var að byrja að byggja nýju höfnina í Ribera Quente, en af því að þeir voru komnir með vinnuvélarnar á svæðið þegar skriðurnar féllu, komu þær að góðu gagni við að ryðja leiðir opnar meðan á hjálparstarfinu gekk. Einnig höfðu þær verið notaðar til að hreinsa aur og trjáboli frá rústunum.

Það var komið kvöld þegar við yfirgáfum Ribera Quente og fórum til baka, aftur í gegnum skaðið sömu leið upp í Furnas. Nú var hætt að rigna og grafa búin að fara upp í gegnum skarðið og ryðja drullu í burtu þar sem runnið hafði á veginn. Nú ákváðum við að fara fjallveginn sem liggur frá Furnas til SV, niður að suður ströndinni, því jarðfræðingarnir í hinum leiðangrinum voru búnir að segja okkur að búið væri að laga þann veg og komum við til Ponta Delgada um 10 leitið um kvöldið eftir erfiðan en lærdómsríkan dag. Taka þurfti næsta dag snemma því þá átti að heimsækja bæina Vila Franca do Cambo, Povoacao og Fial da Terra.