Menntun okkar mannauðs

Vinnustöð hins "gáfaða" auðmanns.

 

Þær bólur sem oflæti og agaleysi græðginnar blésu út hafa sprungið framan í þjóðina hver af annarri. Fyrst sprakk bankabólan, í kjölfarið brjáluð byggingabóla ásamt hégómlegri bílabólu og nú er “menntabóla” við það að springa. Þjóð sem telur rúmlega 300 þús. manns í 103.000 km² landi rekur 7 háskóla vítt og breytt um eyjuna. Hér er aldrei litið til gæða heldur magns í öllu sem gert er.

Orðtæki segir að mennt sé máttur. Þeim mætti hefur verið misbeitt með hrikalegum afleiðingum. Það gleymist að með mikilli menntun fólks kemur ekki endilega “vel” menntað fólk, menntakerfi getur allt eins framleitt “illa” menntað fólk. Því eru það gæði menntunar sem nota á við flokkun fólks eftir menntunarstigi. Í hinum lítið menntaða getur búið mikil viska sem er til gæfu ef heiðarleiki og mannkærleikur fylgir. Heimska getur á sama hátt búið í huga þess mikið menntaða. “Efnahagsundrið” á Íslandi var t.d. leitt að mestu af mikið menntuðum heimskingjum með litla sem enga visku. Það voru ekki þeir vísu sem leiddu þjóðina til hruns heldur hinir heimsku. Með þessu er ekki gert lítið úr menntun heldur minnt á að menntaður heimskingi er hættulegri en ómenntaður. Þeim síðarnefnda má frekar fyrirgefa. Vitur menntamaður er hverri þjóð gulls í gildi, sem vegna visku sinnar léti sér aldrei detta í hug að éta gull þótt ríkur væri, líkt og mikið menntuðum heimskingjum fannst sæma.

 

Nú er tíðrætt um þann mannauð sem leiða á Ísland til þeirrar endurreisnar sem þjóðin þráir. Því má spyrja spurninga um menntun þess mannauðs. Má treysta fræðurunum og þeim mannauð sem frá þeim kemur? Má treysta fræðara sem telur eigin arð fræðslunni fremri? Má treysta mannauð sem í krafti menntunar spáir velsæld auðs fram að vesöld hruns? Má treysta mannauð sem í krafti menntunar leiðir meðborgara sína í ólögleg lánafen? Má treysta mannauð sem í krafti menntunar setur lög en lítur ekki til með eftirbreytni? Má treysta mannauð sem þrátt fyrir kraft menntunar getur sjaldnast gert áætlun um verklegar framkvæmdir sem stenst. Má treysta mannauð sem í krafti menntunar býðst til að leiða og vísa veg til sáluhjálpar, en snýr sér undan ef samverkamaður svívirðir sál samferðamans. Er menntakefið kannski búið að þrengja fróðleiksmiðlunina inn á svo mjótt einstigi sjálfhverfu og hroka að þau sem það einstigi feta telji sig ekki þurfa að líta upp á vegferð sinni til að skynja og taka tillit til samferðamanna sinna og þess umhverfis sem þau fara um. Alla vega var það sjálfhverfa, fals, hroki og þröngsýni þess mannauðs sem á sviði stjórnmála, embætta, atvinnulífs, verkalýðsbaráttu og fjölmiðla, sem leiddi þjóðina fram í þá stöðu sem hún nú er. Til eru undantekningar sem eru beðnar að afsaka orðbragðið.

 

Klisjur fljúga um fjölmiðla sem fyrr, falskenningum er haldið óbreyttum á lofti og líkönin sem eiga að leiðbeina til farsællar niðurstöðu hafa enn ekki verið endursmíðuð. Ekkert hefur í raun lærst. Hið mjóa einstigi “Hólmsteins-heilkennisins”, þ.e. “að græða á daginn en grilla á kvöldin”, situr enn í hjörtum hinna sanntrúuðu. Og nú leiðir örvænting hins getulausa inn á annað einstigi þar sem þeir sem það vilja feta sjá aðeins eitt hjálpræði við hinn enda stígsins, bláann fána með gylltum stjörnuhring. Við fetum nú einstigi hins  bugaða sem misst hefur allt traust og lætur kúga sig til  afsals auðlinda. Mannauðsins sem laug svo hrikalega að sjálfum sér og þjóð sinni að hætt er við að hún verði fórnarlamb örvæntingar sem rústar samfélagsmynd hennar innanfrá. Mannauðsins sem trúði að framleiðsla á væntingum í stað verðmætasköpunar væri vegurinn til velsældar. Mannauðsins sem í hroka sínum sagðist vita öðrum betur og þorði svo ekki að horfast í augu við sannleikann og takast á við hann af reisn, þegar vísir menn vöruðu við. Mannauðsins sem telur bestu leiðsögnina inn í framtíðina vera að setja ESB gulrót á stöng fyrir framan augun á asnanum svo hann gleymi hve þungt eykið er sem hann dregur.

Kreppan bítur í skólakerfinu